Η σφαγή του Κατίν:

Η σφαγή του Κατίν: 

Σύμφωνα με τον αυτόπτη μάρτυρα του στρατοπέδου συγκέντρωσης Οστασκόφ, Ντμίτρι Τοκάρεφ, εκτελούνταν μέσα στη νύχτα σε ομάδες των 250 ατόμων, από περίπου 30 μέλη της NKVD.

ένα από τα φρικτότερα εγκλήματα 

πολέμου στην ιστορία

 

ένα από τα φρικτότερα εγκλήματα πολέμου στην ιστορία , στις 13 Απριλίου 1943, στο δάσος Κατίν της Ρωσίας ανακαλύπτονται ομαδικοί τάφοι χιλιάδων Πολωνών

Τον Αύγουστο του 1939 υπογράφεται το Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης ή αλλιώς Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ. Μια εβδομάδα αργότερα, την 1η Σεπτεμβρίου 1939, η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία, ξεκινώντας έτσι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

 

Στις 17 Σεπτεμβρίου οι Σοβιετικοί επιτίθενται με τη σειρά τους και καταλαμβάνουν το 52% της Πολωνίας, υλοποιώντας το μυστικό πρωτόκολλο που συνόδευε το Σύμφωνο και προέβλεπε –μεταξύ άλλων– και τον διαμελισμό της χώρας. 

 

Χιλιάδες Πολωνοί καταλήγουν αιχμάλωτοι πολέμου είτε των Ναζί είτε των Σοβιετικών. Στις 22 Ιουνίου του 1941 η Γερμανία εισβάλλει στα σοβιετικά εδάφη, παραβιάζοντας τη συμφωνία συνεργασίας και ουδετερότητας μεταξύ των δύο χωρών. 

 

Στις 13 Απριλίου 1943, στο δάσος Κατίν της Ρωσίας, κοντά στο ομώνυμο χωριό, οι Ναζί ανακαλύπτουν ομαδικούς τάφους Πολωνών αξιωματικών και πολιτών. 

 

Οι νεκροί ήταν περίπου 4.000 και όπως επρόκειτο να αποκαλυφθεί στη συνέχεια, τα θύματα της επονομαζόμενης «σφαγής του Κατίν» ήταν περισσότερα από 20.000. 

 Η κυβέρνηση των Ναζί χαρακτηρίζει την ομαδική εκτέλεση ως σοβιετικό έγκλημα πολέμου και υποστηρίζει ότι τη διαταγή για την πραγματοποίησή του έδωσε ο ίδιος ο Στάλιν.

Οι Σοβιετικοί από την πλευρά τους αρνούνται τις κατηγορίες, λέγοντας πως πρόκειται για θύματα των Γερμανών. 

 

Ενδιαφέρον έχει πως δεν δόθηκαν ποτέ απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα όπως τα σχετικά με τον βαρύ, χειμωνιάτικο και σε άψογη κατάσταση ρουχισμό των θυμάτων, τα οποία σύμφωνα με το Πόρισμα εκτελέστηκαν καλοκαίρι, μετά από παραμονή σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας που δεν προσδιορίζονται. 

Οι Ναζί συγκροτούν διεθνή δωδεκαμελή επιτροπή που αποτελείται από γιατρούς, ιατροδικαστές και εγκληματολόγους –από σύμμαχες ή κατεχόμενες χώρες– για να εξετάσει τα πτώματα και να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς τους, καθώς ο Γκέμπελς αποφασίζει να χρησιμοποιήσει το εύρημα για να κλονίσει την αντιχιτλερική συμμαχία.

 

Αντιπρόσωποι της ηγεσίας της ΕΣΣΔ και της ναζιστική Γερμανίας κατά την υπογραφή του Συμφώνου μη επίθεσης Ρίμπεντροπ-Μολότωφ.

Το 1944 η Σοβιετική Ένωση ανακαταλαμβάνει το Κατίν και συστήνει επιτροπή με επικεφαλής τον ακαδημαϊκό Νικολάι Μπουρντένκο, με σκοπό να διερευνήσει το έγκλημα. Σύμφωνα με το Πόρισμα Μπουρντένκο, οι εκτελέσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο του 1941, όταν την περιοχή είχαν πλέον καταλάβει οι Ναζί. 

 

Ως βασικό αποδεικτικό στοιχείο της ενοχής τους θεωρήθηκε το γεγονός ότι οι σφαίρες με τις οποίες εκτελέστηκαν τα θύματα ήταν γερμανικές.

Κατά τη διάρκεια της Δίκης της Νυρεμβέργης, οι Σοβιετικοί κατέβαλαν προσπάθειες να γίνουν αποδεκτά τα συμπεράσματα του Πορίσματος Μπουρντένκο από το Διεθνές Δικαστήριο, το οποίο όμως τα απέρριψε, εξαιτίας της ελλιπούς τους τεκμηρίωσης. 

Ενδιαφέρον έχει πως δεν δόθηκαν ποτέ απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα όπως τα σχετικά με τον βαρύ, χειμωνιάτικο και σε άψογη κατάσταση ρουχισμό των θυμάτων, τα οποία σύμφωνα με το Πόρισμα εκτελέστηκαν καλοκαίρι, μετά από παραμονή σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας που δεν προσδιορίζονται. 

Η ενοχή των Ναζί για τη σφαγή του Κατίν θεωρούνταν δεδομένη για μισό αιώνα, παρά τις αντιφάσεις του Πορίσματος Μπουρντένκο αλλά και τις μνήμες των Πολωνών, που έρχονταν σε αντίθεση με τα σχολικά βιβλία της ιστορίας που διδάσκονταν τα παιδιά τους.

Το 1989 αποχαρακτηρίζονται στην ΕΣΣΔ μια σειρά από δημόσια έγγραφα και το περιεχόμενό τους θα οδηγήσει τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ να ζητήσει, στις 13 Οκτωβρίου 1990, μια «βαθιά συγγνώμη» από τον πολωνικό λαό.

Το κείμενο της πρότασης του Λαβρέντι Μπέρια προς τον Ιωσήφ Στάλιν για την μαζική εκτέλεση Πολωνών αξιωματικών.

Το 1992 ο Μπορίς Γέλτσιν παραδίδει στον Πολωνό πρόεδρο, Λεχ Βαλέσα, τρία έγγραφα που αποδεικνύουν ότι η σφαγή του Κατίν είναι έργο των Σοβιετικών: ένα, υπογεγραμμένο από τον Ιωσήφ Στάλιν, κείμενο του Επικεφαλής της Εθνικής Ασφάλειας (NKVD), Λαβρέντι Μπέρια, με το οποίο πρότεινε την εκτέλεση 25.700 Πολωνών, ένα απόσπασμα από τη διαταγή του Πολιτικού Γραφείου, στις 5 Μαρτίου 1940, για την εκτέλεση και, τέλος, ένα σημείωμα του επικεφαλής της Κα Γκε Μπε, Σελέπιν, προς τον Νικίτα Χρουστσόφ, σχετικά με την εκτέλεση 21.857 Πολωνών και την ανάγκη καταστροφής των σχετικών εγγράφων.

Η ιστορία του Κατίν αρχίζει σιγά σιγά να ξεκαθαρίζει. Όταν οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο του 1939 συνέλαβαν περίπου 140.000 άτομα.

 

Εν τέλει, παρέμειναν ως αιχμάλωτοι πολέμου στα στρατόπεδα Κοζέλσκ, Οστασκόφ και Στάρομπελσκ περίπου 15.000 αξιωματικοί, οι οποίοι αποτελούσαν την πνευματική και πολιτική ελίτ της χώρας. «Δεδομένου ότι όλοι αυτοί είναι αδιόρθωτοι εχθροί της σοβιετικής εξουσίας, το NKVD της ΕΣΣΔ θεωρεί αναγκαίο: Να εξεταστούν κατ' εξαίρεση και με εφαρμογή της εσχάτης των ποινών, δια τυφεκισμού» θα γράψει ο Λαβρέντι Μπέρια, σφραγίζοντας τη μοίρα τους.

 

Πιστεύοντας ότι πρόκειται να τους αφήσουν ελεύθερους –ώστε να μην υπάρχουν εντάσεις– οι μελλοθάνατοι οδηγούνταν στους τόπους εκτελέσεων με τρένο.

 

Δεμένους πισθάγκωνα, φιμωμένους με πριονίδια, τους περίμενε μια σφαίρα στον αυχένα κι ένας κοινός τάφος. 

 

Σύμφωνα με τον αυτόπτη μάρτυρα του στρατοπέδου συγκέντρωσης Οστασκόφ, Ντμίτρι Τοκάρεφ, εκτελούνταν μέσα στη νύχτα σε ομάδες των 250 ατόμων, από περίπου 30 μέλη της NKVD.

Ορισμένοι από τους μαζικούς τάφους της περιοχής

Οι οικογένειες των δολοφονημένων εκτοπίστηκαν στο Καζακστάν, χωρίς ποτέ να ενημερωθούν για την τύχη τους, ενώ καμία σχετική απάντηση δεν δόθηκε από τη Μόσχα στις ερωτήσεις της εξόριστης στο Λονδίνο πολωνικής κυβέρνησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έγγραφα από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, Ρούσβελτ και Τσόρτσιλ γνώριζαν την αλήθεια, προτίμησαν, ωστόσο, να την αποσιωπήσουν, επιρρίπτοντας την ευθύνη για το έγκλημα στους Ναζί.

 

Τον Απρίλιο του 2010, ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνώρισε επίσημα τη σοβιετική ενοχή, ενώ με εντολή του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβιέντεφ τα ρωσικά Κρατικά Αρχεία έδωσαν στη δημοσιότητα επτά από τα σημαντικότερα έγγραφα που τεκμηριώνουν την αλήθεια για τη σφαγή του Κατίν.

 

Λίγους μήνες αργότερα, θα παραδοθούν στην πολωνική κυβέρνηση 20 τόμοι με στοιχεία για το αποτρόπαιο έγκλημα.

Το Νοέμβριο του 2010, η ρωσική Κάτω Βουλή (Δούμα) εξέδωσε ψήφισμα –που καταψηφίστηκε από τους κομμουνιστές– με το οποίο αναγνώριζε ότι η σφαγή στο Κατίν χιλιάδων Πολωνών στρατιωτικών από τη NKVD είναι έγκλημα που διέταξε ο Ιωσήφ Στάλιν. 

 

Ωστόσο, ο μη χαρακτηρισμός του ως γενοκτονίας ή εγκλήματος πολέμου εμπόδισε να κινηθούν από την πολωνική κυβέρνηση και τους συγγενείς των θυμάτων νομικές διαδικασίες κατά τυχόν επιζώντων υπαιτίων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με έγγραφα από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, Ρούσβελτ και Τσόρτσιλ γνώριζαν την αλήθεια, προτίμησαν, ωστόσο, να την αποσιωπήσουν, επιρρίπτοντας την ευθύνη για το έγκλημα στους Ναζί.

Στην απόφαση αναφέρονται τα εξής: «Τα έγγραφα που δόθηκαν στη δημοσιότητα, τα οποία είχαν παραμείνει επί πολλά χρόνια στα μυστικά αρχεία, αποκαλύπτουν το μέγεθος της φοβερής αυτής τραγωδίας, αλλά επιβεβαιώνουν επίσης ότι το έγκλημα του Κατίν διαπράχθηκε με προσωπική διαταγή του Στάλιν και άλλων μελών της σοβιετικής ηγεσίας...». 

 

«Η ευθύνη για το έγκλημα αυτό καταλογίσθηκε από τη σοβιετική προπαγάνδα στους Ναζί εγκληματίες, γεγονός που προκάλεσε την οργή, την πίκρα και τη δυσπιστία του πολωνικού λαού».

«Το ρωσικό Κοινοβούλιο εκφράζει τη βαθιά του συμπάθεια προς όλα τα θύματα της αδικαιολόγητης αυτής πράξης, στις οικογένειες και τους συγγενείς τους».

H Πολωνία εξορίζει κάθε κομμουνιστικό σύμβολο

Είκοσι χρόνια αφ' ότου η Ανατολική Ευρώπη γκρέμισε τα αγάλματα του Λένιν, η πολωνική κυβέρνηση κάνει τα πάντα ώστε να απαγορευθεί να κυματίζει η κόκκινη σημαία με το σφυροδρέπανο.

 Οπως σημειώνουν σε σχετικό άρθρο τους οι «Τάιμς του Λονδίνου», μετά την αναθεώρηση του άρθρου 256 του πολωνικού ποινικού κώδικα και ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε ισχύ τον επόμενο χρόνο, οποιοσδήποτε, και με οποιονδήποτε τρόπο, υμνεί τον κομμουνισμό αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης μέχρι δύο ετών.

Ψηφίστηκε από Γερουσία
Σύμφωνα με το επίμαχο άρθρο, «απαγορεύεται η παραγωγή, διανομή, πώληση ή κατοχή εντύπου ή ηχογραφημένου υλικού φασιστικών, κομμουνιστικών ή άλλων συμβόλων του απολυταρχισμού». 
Είναι προτιμότερο, δηλαδή, κάποιος που επιθυμεί να σιγοτραγουδήσει τη Διεθνή στη Βαρσοβία, να τραγουδήσει κάποιον άλλον σκοπό. Ακόμη θα ήταν συνετό οι φοιτητές να αποκαθηλώσουν τις αφίσες με τον Τσε Γκεβάρα που έχουν στα δωμάτιά τους.

Ο νέος ποινικός κώδικας έχει ήδη ψηφιστεί από την πολωνική Γερουσία. Ο πρόεδρος της χώρας, Λεχ Κατσίνσκι, θα πρέπει να τον επικυρώσει την ερχόμενη Δευτέρα και οι περισσότεροι εκτιμούν ότι δεν θα διστάσει να το κάνει. 
Ο δίδυμος αδελφός του, Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, που ηγείται της αντιπολίτευσης κατέστησε σαφείς τις θέσεις του: «Κανένα σύμβολο του κομμουνισμού δεν θα πρέπει να υπάρχει στην Πολωνία γιατί πρόκειται για σύμβολα γενοκτονίας που θα πρέπει να συγκρίνεται με την γενοκτονία των ναζί». «Ο κομμουνισμός ήταν ένα τρομερό, δολοφονικό σύστημα που ευθύνεται για τον χαμό εκατομμυρίων ανθρώπων», υποστηρίζει ο Πολωνός ιστορικός Βόιτσεκ Ροτσκόφσκι. «Ηταν παρόμοιο με τον ναζισμό και δεν υπάρχει λόγος να αντιμετωπίζουμε με διαφορετικό τρόπο αυτά τα δύο συστήματα και τα σύμβολά τους».

Παρότι ο κομμουνισμός δεν διαδραματίζει πλέον κανένα σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Πολωνίας, εξακολουθεί να προκαλεί έντονα συναισθήματα. Πρόσφατη ταινία του διάσημου σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα, προκάλεσε κύμα οργής κατά του κομμουνισμού ακόμη και στη νέα γενιά Πολωνών που γεννήθηκαν μετά την πτώση του Τείχους, επειδή πραγματευόταν τη σφαγή Πολωνών αξιωματικών στο Κατίν από τους Σοβιετικούς, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Στον πολωνικό Τύπο, ο κομμουνισμός παρουσιάζεται ως σύστημα που βασιζόταν στα ψεύδη. Ο πρώην ηγέτης του συνδικάτου «Αλληλεγγύη», Λεχ Βαλέσα, δήλωσε ότι θα συνεχίσει τον δικαστικό του αγώνα εναντίον οποιουδήποτε υποστηρίζει ότι ο ίδιος ήταν πληροφοριοδότης της πολωνικής μυστικής αστυνομίας, ενώ εργαζόταν στα ναυπηγεία του Γκντανσκ.

Το κλίμα στην Πολωνία είναι ξεκάθαρο: ο κομμουνισμός που κυριάρχησε επί 40 χρόνια στη χώρα θα πρέπει να εξαφανιστεί και ως ανάμνηση.

Κατύν (2007)

(Δραματική). Τον Σεπτέμβριο του 1939, η ουδέτερη Πολωνία δέχεται διπλή επίθεση από τη Γερμανία (1/9) και τη Σοβιετική Ένωση (17/9), οι οποίες την διαμελίζουν. Το 1943, και ενώ στο μεταξύ οι δύο εισβολείς έχουν εμπλακεί σε πόλεμο μεταξύ τους, στo σοβιετικό έδαφος ανακαλύπτονται ομαδικοί τάφοι με χιλιάδες πτώματα Πολωνών αξιωματικών.
Όταν η Σοβιετική Ένωση στις 17 Σεπτεμβρίου 1939 εισβάλλει στην Πολωνία, η Άννα Αλεξάνδροννα εγκαταλείπει το σπίτι της στην Κρακοβία για να αναζητήσει τον σύζυγό της, τον Πολωνό καπετάνιο Andrzej.
Τον βρίσκει μαζί με άλλους αξιωματικούς που κατέλαβε ο Κόκκινος Στρατός, αλλά μερικά λεπτά αργότερα τον ωθούν σε ένα τρένο, το οποίο θα μεταφέρει όλους τους Πολωνούς αξιωματικούς σε ένα στρατόπεδο φυλάκισης στο Κοζέλσκ της Ρωσίας.
Η Άννα και η κόρη της, Νίκα, έχουν κολλήσει τώρα στη σοβιετική κατεχόμενη ζώνη και δεν μπορούν να επιστρέψουν στην Κρακοβία στη γερμανική ζώνη, παρά μόνο όταν ένας γενναίος ρωσικός καπετάνιος τους βοηθά να φύγουν.
 3 Απριλίου 1940 Ο Andrzej μεταφέρεται από το στρατόπεδο φυλάκων στο Kozelsk στο δάσος Katyn, όπου σκοτώνονται χιλιάδες Πολωνοί αξιωματικοί. Το 1943 οι Γερμανοί συλλαμβάνουν αυτή την περιοχή και βρίσκουν τους μαζικούς τάφους.
 13 Απριλίου 1943 αρχίζουν να αναγγέλλουν τα ονόματα των εντοπισμένων πτώσεων μέσω των ηχείων στην Κρακοβία. Η Άννα είναι χαρούμενη που ο Andrzej δεν βρίσκεται σε καμία από τις λίστες του Katyn, γεγονός που της δίνει κάποια ελπίδα.
 Στις 18 Ιανουαρίου 1945 ο Κόκκινος Στρατός απελευθερώνει την Κρακοβία από τους Ναζί. Οι Ρώσοι αρχίζουν να κατηγορούν τους Γερμανούς για τη σφαγή του Katyn, δηλώνοντας ότι συνέβη το 1941 αντί για το 1940.
 Όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, αλλά όσοι αρνούνται να αποδεχθούν τη σοβιετική έκδοση φυλακίζονται ή σκοτώνονται από τον Κόκκινο Στρατό.

Katyń [1080p] GR, subtitles

www.kathimerini.gr
www.lifo.gr